احراز هویت پیامکی یا همان OTP چیست؟

احراز هویت پیامکی یا OTP چیست ؟

احراز هویت پیامکی از طریق کد تایید OTP یا همان کد تایید یکبار مصرف از روش‌های افزایش امنیت و تایید مالکیت سیم‌کارت تلفن همراه می‌باشد. استفاده از رمز یکبار مصرف OTP می‌تواند تا حد زیادی امنیت وب‌سایت‌ها، اپلیکیشن‌ها و حساب‌های کاربری‌شان را افزایش دهد. این روش احراز هویت، جایگزین رمز عبور ثابت ‌شده است و نواقص زیادی را در بحث امنیت حساب‌های کاربری، برطرف ساخته است.

احراز هویت پیامکی چیست؟

احراز هویت پیامکی با کد تایید OTP، روشی جهت تایید هویت کاربر از طریق ارسال اس ام اس به تلفن همراه او می‌باشد. در این روش کاربر هنگام ثبت‌نام، شماره تلفن همراه خود را ثبت کرده و سپس یک کد تحت عنوان رمز یکبار مصرف OTP برای او ارسال خواهد شد. کاربر می‌تواند با درج کد تایید یکبار مصرف در بخش مشخص‌شده، مالکیت سیم‌کارت خود را اثبات و تایید نماید.

پس از تایید و احراز هویت پیامکی و ثبت کد تایید OTP توسط کاربر، او می‌تواند وارد سرویس وب‌سایت یا برنامه مدنظر شود. در صورت عدم تطابق کد درج‌شده توسط کاربر با کد تایید یکبار مصرف ارسال‌شده، اجازه دسترسی به او داده نخواهد شد.

این عمل جهت جلوگیری از ایجاد حساب‌های کاربری غیر معتبر، همچنین افزایش امنیت حساب‌های کاربری مخاطبان صورت می‌گیرد. در نظر داشته باشید که احراز هویت پیامکی از طریق کد تایید OTP، تنها لایه امنیتی نمی‌باشد و روش‌های دیگری مانند رمز عبور نیز ممکن است در کنار این روش استفاده شوند.

نحوه برقراری امنیت با احراز هویت پیامکی

هنگامی‌که کاربری در یک سرویس آنلاین اقدام به ثبت‌نام می‌کند، اطلاعات گوناگونی از او اخذ خواهد شد. حال هنگام ورود مجدد سرویس مذکور، کاربر باید برخی از آن اطلاعات را دوباره وارد کند تا احراز هویت او انجام شود. به‌عبارت‌دیگر، برخی از اطلاعات ثبت‌شده زمان ثبت‌نام، هنگام ورود مجدد به سیستم از کاربر پرسیده خواهد شد. اگر اطلاعات واردشده با اطلاعات درج‌شده هنگام ثبت‌نام تطابق داشته باشد، سیستم اطمینان حاصل خواهد کرد که شخص اقدام کننده جهت ورود، صاحب اصلی حساب کاربری می‌باشد.

حال تصور کنید جهت ورود به یک سیستم آنلاین یا حساب کاربری، تنها اطلاعات موردنیاز برای احراز هویت نام کاربری و رمز عبور باشد و از احراز هویت پیامکی استفاده نشود. در این حالت اشخاص دیگر ممکن است این اطلاعات را از صاحب حساب سرقت کرده و وارد حساب کاربری او شوند. برای مثال اگر رمز عبور و نام کاربری خود را درون یک دفترچه بنویسید، هرکس که به آن دفترچه و اطلاعات دسترسی داشته باشد، می‌تواند وارد حساب کاربری شما شده و اطلاعات موجود در آن را سرقت نماید یا از آن‌ها سوءاستفاده کند.

اما در صورت استفاده از احراز هویت پیامکی از طریق کد تایید یکبار مصرف، علاوه بر داشتن رمز عبور و نام کاربری، دسترسی به تلفن همراه کاربر و پیامک‌های آن، جهت ورود به‌ حساب کاربری الزامی می‌باشد. این امر موجب افزایش امنیت و کوتاه شدن دست هکران به‌ حساب‌های کاربری موجود در سیستم‌های مختلف خواهد شد.

مزایای احراز هویت پیامکی با کد تایید یکبار مصرف

تا به اینجا از مزایای احراز هویت پیامکی، به مواردی مانند افزایش امنیت حساب‌های کاربری و جلوگیری از ایجاد حساب‌های نامعتبر شاره کردیم. اما علاوه بر این موارد، استفاده از پیامک کد تایید OTP می‌تواند مزایای دیگری نیز با خود به همراه داشته باشد که در ادامه به شرح آن‌ها خواهیم پرداخت.

رفع مشکل فراموشی رمز عبور

بسیاری از کاربران ممکن است رمز عبوری که هنگام ثبت‌نام برای حساب کاربری خود تعیین کرده‌اند را فراموش کنند. در این حالت نیز آن‌ها می‌توانند به‌راحتی و با استفاده از رمز یکبار مصرف OTP که به شماره همراه آن‌ها ارسال می‌شود، مجدداً به حساب کاربری خود دسترسی داشته باشند.

راحتی بیشتر جهت ورود به‌حساب کاربری

هر فرد ممکن است جهت انجام فعالیت‌های اینترنتی خود، حساب‌های کاربری مختلفی در وب‌سایت‌ها و اپلیکیشن‌ها ایجاد کند. از سوی دیگر برای اغلب حساب‌های کاربری، ثبت ایمیل نیز الزامی می‌باشد و ایمیل‌ها هم نیاز به رمز عبور دارند.

همچنین همیشه از سوی متخصصان امنیت توصیه‌شده است برای ایجاد حساب‌های کاربری گوناگون، از رمزهای عبور متفاوت استفاده شود تا در صورت دسترسی اشخاص دیگر به یک رمز عبور، سایر حساب‌های کاربری در معرض خطر هک شدن قرار نگیرند.

حال تصور کنید که یک کاربر چگونه می‌تواند تعداد زیادی از این رمزهای عبور را به خاطر بسپارد. حتی اگر تمامی آن‌ها را در یک دفترچه یا کاغذ یادداشت نماید برای هر بار ورود، دسترسی به دفترچه یا حمل آن در همه‌جا، عملی دشوار خواهد بود.

اما در حال حاضر، بسیاری از سیستم‌های آنلاین، احراز هویت پیامکی از طریق کد تایید یکبار مصرف را با احراز هویت از طریق رمز عبور ثابت جایگزین کرده‌اند. در این صورت کاربر برای هر بار ورود به‌حساب کاربری مختلف خود، نیازی به واردکردن رمز عبور مربوط به آن حساب را ندارد و تنها با درج کد تایید OTP که به شماره همراه او ارسال می‌شود، می‌تواند به‌حساب کاربری خود ورود کند.

همچنین ممکن است برخی از افراد بخصوص افراد مسن، نتوانند احراز هویت از طریق ایمیل یا روش‌های دیگر به‌جز احراز هویت پیامکی را انجام دهند. اما کار کردن با اس ام اس تلفن همراه، برای اغلب افراد ساده است و به آن تسلط دارند. برای مثال در سایتی که به بازنشستگان خدمات می‌دهد، استفاده از سیستم احراز هویت پیامکی بجای احراز هویت از طریق ایمیل پیشنهاد می‌شود. زیرا اغلب بازنشستگان با فرایند پیام کوتاه نسبت به ایمیل راحت‌تر هستند.

به طور نمونه در صورتیکه سایت شما وردپرسی می‌باشد، یکی از افزونه های پیامکی محبوب و کاربردی در بخش احراز هویت پیامکی و همچنین ثبت نام با موبایل افزونه دیجیتس می باشد که می‌توانید با تهیه پنل پیامکی از پیامیتو به صورت کاملا رایگان اقدام به دانلود و استفاده از افزونه دیجیتس نمایید.

معایب احراز هویت پیامکی

احراز هویت پیامکی با کد تایید OTP، علاوه بر تمامی مزایای که دارد، می‌تواند معایبی نیز داشته باشد. برای مثال در برخی مواقع امکان مفقود یا مسدود شدن سیم کاربر وجود دارد که در این صورت کاربر دیگر قادر به دریافت کد تایید یکبار مصرف نخواهد بود.

همچنین گاهی اوقات پیامک‌های تلفن همراه نیز ممکن است از طرق مختلف مانند استفاده از برنامه‌های نامعتبر درگوشی موبایل، در معرض خطر هک شدن قرار بگیرند که این امر نیز امنیت حساب‌های کاربری دارای احراز هویت پیامکی را کاهش می‌دهد.

به همین دلیل پیشنهاد می‌شود وب‌سایت‌ها احراز هویت پیامکی از طریق رمز یکبار مصرف OTP را تنها لایه امنیتی لازم برای ورود به حساب‌های کاربری خود قرار ندهند و روش‌های دیگری در کنار احراز هویت پیامکی استفاده کنند تا در صورت بروز مشکل، کاربر بتواند از طریق سایر روش‌ها به حساب کاربری خود دسترسی داشته باشد.

رمز یکبار مصرف OTP چیست چگونه ایجاد می‌شود؟

کد تایید یکبار مصرف یا همان OTP که مخفف شده سه کلمه One Time Password می‌باشد، کدی است که به‌صورت تصادفی توسط الگوریتم‌ها موجود در سرور سایت یا اپلیکیشن موردنظر تولید می‌شود. این کد برای احراز هویت و تایید صحت اطلاعاتی مانند ایمیل و شماره تلفن همراه کاربرد دارد.

همان‌طور که از نام رمز یکبار مصرف OTP پیداست، انقضا تعداد دفعات قابل‌استفاده از این کد فقط یک بار می‌باشد که آن‌هم بنا بر تعیین وب‌سایت یا اپلیکیشن مربوطه، تا مدت‌زمان مشخصی قابل‌استفاده است.

برای درک بهتر این موضوع، رمز پویا کارت‌های بانکی را در نظر بگیرید. این رمزها هرکدام فقط یک بار قابل‌استفاده هستند و همچنین برای هریک مدت‌زمانی خاص جهت استفاده تعیین‌شده است. رمز پویا نیز نوعی رمز یکبار مصرف OTP است که برای احراز هویت صاحب حساب‌های بانکی ایجاد می‌شود.

جمع‌بندی

با پیشرفت و افزایش روش‌های هک از طریق رمز عبور ثابت، احراز هویت پیامکی با رمز یکبار مصرف OTP، روش نوینی است که جهت ارتقاء امنیت و رفع منافذ امنیتی موجود در سیستم‌های آنلاین ابداع‌شده است. این روش از طریق تولید رمز یکبار مصرف OTP و ارسال آن به شماره همراه کاربر مدنظر، می‌تواند دسترسی سیستم را تنها به کسی بدهد که به پیامک‌های تلفن همراه ثبت شده در سیستم دسترسی داشته باشد.

تأمین امنیت برای رمزهای عبور ثابت، شاید کمی سخت باشد. اما در پیامک‌ها و تلفن همراه این امر با سهولت بیشتری انجام می‌شود. به همین دلیل احراز هویت پیامکی نسبت به سایر روش‌ها از محبوبت بیشتری نزد کاربران و ارائه‌دهندگان سیستم‌های آنلاین برخوردار می‌باشد.